نگاهی به اختلالات خواب و دردهایی که منشاء دهان و دندانی دارند
سردردهای صبحگاهی و اختلالات خواب، شکایت بسیاری از افراد است و تقریباً همیشه برای درمان آن‌ها به پزشک مراجعه می‌کنند، اما شاید به ذهنشان هم خطور نکند که کلید حل مشکلات آن‌ها ممکن است در دست دندان‌پزشکان باشد!
به گزارش دیلی‌میل، مشاهدات نشان می‌دهند مشکلات دهان و دندان می‌توانند سبب شکایات روزمره افراد از اختلالاتی شوند که به وضعیت سلامتی‌شان را تهدید می‌کند، اما آگاهی نسبت به اینکه کدام‌یک از آن‌ها را دندان‌پزشکان می‌توانند حل کنند هنوز اندک است.
دکتر ادیتی دسای (Aditi Desai) رئیس انجمن درمان دندان‌پزشکی خواب بریتانیا می‌گوید: «جامعه پزشکی و مردم هر دو نسبت به اختلالات خواب آگاهی کمی دارند و حتی دندان‌پزشکان هم چندان به درمان این اختلالات، به‌خصوص آن‌ها که مرتبط با تنفس هستند نپرداخته‌اند.»
او که چهل سال سابقه کار دندان‌پزشکی و ۱۵ سال سابقه درمان اختلالات خواب دارد، ادامه می‌دهد: «مردم گمان می‌کنند فقط زمانی که دندان‌درد دارند باید پیش دندان‌پزشک بروند. این در حالی است که مشکلات خواب، سردردها و درد گوش و آرواره می‌تواند ناشی از مشکلات دندانی باشد. بنابراین اگر پزشک قادر نیست این مشکلات را برطرف کند، وقتش است که سری به دندان‌پزشک بزنند.»
افزایش شواهدی که نشان می‌دهند اختلالات خواب با مشکلات دندانی مانند دندان‌قروچه مرتبط هستند، سبب شده است یک شاخه جدید در علم پزشکی به نام درمان دندان‌پزشکی خواب (Dental Sleep Medicine) به وجود بیاید و به نظر می‌رسد ضروری است پزشکان و دندان‌پزشکان در این زمینه با یکدیگر همکاری بیشتری داشته باشند.
کدام‌یک از اختلالات خواب منشأ دهان و دندانی دارند؟
یکی از اختلالاتی که هنگام خواب پیش می‌آید و ممکن است ریشه در وضعیت حفره دهان داشته باشد، آپنه خواب انسدادی (OSA) است. در این اختلال، دیواره‌های گلو شل و تنگ می‌شوند و راه تنفس فرد را می‌بندند.
دکتر دسای می‌گوید: «OSA در بین افرادی که طی شب دندان‌قروچه دارند شایع است. البته این اختلال ممکن است ناشی از عواملی مانند فشارخون بالا، دیابت، سکته مغزی و بیماری‌های قلبی باشد، اما اگر دلیلی غیر از این‌ها داشته باشد، در ۸۵ درصد از موارد تشخیص داده نمی‌شود. چرا که شناسایی علائم آن کار سختی است.»
او ادامه می‌دهد: «حدود ۴۰ درصد از بزرگسالانی که به OSA مبتلا هستند، دندان‌قروچه دارند. ما قبلاً گمان می‌کردیم دندان‌قروچه در شب به دلیل استرس است، اما یک فرضیه جدید می‌گوید بعضی از افراد به این دلیل که نمی‌توانند در خواب خوب نفس بکشند دندان‌قروچه می‌کنند و به این طریق سعی می‌کنند راه تنفسی خود را باز کنند. در اصل تمام کسانی که دچار خستگی روزانه و خروپف‌های شبانه هستند، باید یاد اختلال خواب بیفتد.»
زمانی که دندان‌پزشک می‌بیند دندان‌های بیمار احتمالاً به دلیل دندان‌قروچه ساییده شده‌اند، باید به دنبال علائم OSA ازجمله زبان بزرگ که سبب بستن راه تنفسی شده می‌شود، راه تنفسی تنگ و کامی که بافت نرم و افتاده دارد باشد. علاوه بر این، مشاهده ریسک فاکتورهای دیگر مانند خر و پف می‌تواند به او کمک کند تا تشخیص بدهد شخص به OSA مبتلا است. البته اگر این اختلال شدید است و شخص بیماری‌های دیگری هم دارد، باید نزد متخصص برود تا راه تنفسی او را به روش‌های تهاجمی‌تر باز کند، اما در موارد خفیف‌تر، دندان‌پزشک می‌تواند با یک ابزار تغییر محل فک پایین (MRD) که در اصل محافظ دهانی است و هنگام خواب استفاده می‌شود این مشکل را برطرف کند.
MRD، فک پایین و زبان را به سمت جلوی دهان می‌برد و راه تنفسی را باز می‌کند. این وسیله در بریتانیا ۲ هزار پوند قیمت دارد. البته استفاده از آن، عوارض جنبی مانند حرکت دندان‌ها و درد آرواره را هم به دنبال دارد، اما مطالعه‌ای که بر روی ۳۶۹ نفر که شش ماه آن را در دهانشان گذاشته‌اند انجام شده، نشان داده است اکثر این افراد آثار مثبت استفاده از MRD را حس می‌کنند و در ۷۶ درصد موارد، علائمی مانند خواب آلودگی‌های روزانه و سردردهای صبح گاهی در آن‌ها بهبود یافته است. حتی در مواردی که افراد به انواع شدیدتر اختلال OSA مبتلا بودند، محافظ دهان در ۶۰ درصد موارد مؤثر بوده است و تنها ۸ درصد بیماران استفاده از آن را به دلیل عوارض جنبی متوقف کرده‌اند.
خر و پف
یکی دیگر از اختلالاتی که دندان‌پزشک‌ها می‌توانند به درمان آن کمک کنند، خر و پف است که می‌توان آن را هم با محافظ دهان اصلاح کرد.
سردرد
مشکلات دهان و دندان فقط سبب اختلالات خواب نمی‌شوند، بلکه بسیاری از سردردها هم از آن‌ها نشأت می‌گیرند. برای مثال سردردهای صبحگاهی می‌توانند ناشی از دندان قروچه‌های شبانه باشند.
دکتر مایور پتل، دندان‌پزشک آمریکایی که در درمان میگرن تخصص دارد می‌گوید: «یک سوم افراد به سردردهای ناشی از دندان‌قروچه مبتلا هستند. وقتی آرواره شما دندان‌هایتان را به هم می‌ساید، فقط به آن‌ها آسیب نمی‌رساند، بلکه مفصل تمپورومندیبولار یا مفصل گیجگاهی فکی که استخوان آرواره را به جمجمه متصل می‌کند هم آسیب می‌بیند و ممکن است دچار اختلال عملکرد (TMD) شود. در این اختلال، این مفصل و ماهیچه‌های اطراف آن دچار درد، التهاب و سفتی می‌شوند و سه چهارم افرادی که به آن مبتلا هستند سردرد می‌گیرند.»
به کارگیری بیش از اندازه ماهیچه‌های اطراف مفصل گیجگاهی فکی با دندان‌قروچه، علاوه بر این می‌تواند عصب سه‌قلوی صورت، که مسئول حس صورت و جویدن است را هم درگیر کند و به آن آسیب برساند که این هم خود می‌تواند سبب سردرد شود. بین ۳۰ تا ۵۰ درصد بزرگسالانی که دندان‌قروچه دارند از سردردهای صبحگاهی یا روزانه رنج می‌برند و بر اساس یک تحقیق که سال گذشته در ژورنال درد و مدیریت تحقیقاتی منتشر شد، همین مکانیزم می‌تواند سبب گوش‌درد، وزوز یا احساس سنگینی گوش شود.
دکتر پتل می‌گوید: «برای متوقف کردن دندان‌قروچه، می‌توان از محافظ دهان و ریلکس کننده‌هایی برای عضلات استفاده کرد تا فشار از روی دندان‌ها و آرواره برداشته شود.»
او ادامه می‌دهد: «افرادی که دچار این قبیل سردردها و گوش‌دردها هستند، معمولاً پیش پزشک می‌روند و دارودرمانی می‌کنند، اما وقتی نتیجه‌ای نگرفتند، سایر دلایل سردردهای آن‌ها باید بررسی شود و درنهایت اگر به دندان‌پزشک ارجاع داده شوند و مشخص شود به TMD مبتلا هستند می‌توان آن‌ها را درمان کرد. چرا که بسیاری از پزشکان آرواره را به‌عنوان عاملی برای سردرد نمی‌شناسند. دلیل آن هم این است که این ناحیه جزو مواردی که در مورد آن‌ها آموزش دیده‌اند نیست. بنابراین نمی‌دانند باید دنبال منشأ این سردردها در آرواره بگردند.»
نگاهی به اختلالات خواب و دردهایی که منشاء دهان و دندانی دارند سردردهای صبحگاهی و اختلالات خواب، شکایت بسیاری از افراد است و تقریباً همیشه برای درمان آن‌ها به پزشک مراجعه می‌کنند، اما شاید به ذهنشان هم خطور نکند که کلید حل مشکلات آن‌ها ممکن است در دست دندان‌پزشکان باشد! به گزارش دیلی‌میل، مشاهدات نشان …
