جلوگیری از خونریزی بعد از کشیدن دندان برای بسیاری از افراد دغدغه مهمی است. کشیدن دندان یک درمان رایج در دندان‌پزشکی محسوب می‌شود. در بیشتر موارد، خونریزی پس از این کار طبیعی است. اما اگر کنترل نشود، مشکل ساز می‌شود. بسیاری از بیماران بعد از خارج کردن دندان، می‌پرسند: “چه کنم که خونریزی زودتر قطع بشه؟” در این مقاله دلایل خونریزی، مدت طبیعی آن و روش‌های مؤثر برای کنترل آن را بررسی می‌کنیم.
چرا بعد از کشیدن دندان خونریزی ایجاد می‌شود؟
احساس درد بعد از کشیدن دندان برای بسیاری از بیماران طبیعی است، اما در کنار آن، خونریزی هم ممکن است نگرانی ایجاد کند. خونریزی پس از کشیدن دندان چند دلیل مشخص دارد که دانستن آن‌ها به کنترل بهتر شرایط کمک می‌کند:
- بریدگی لثه و باز ماندن حفره دندان: هنگام کشیدن دندان، لثه برش می‌خورد و یک حفره باز در محل ریشه باقی می‌ماند. همین موضوع باعث شروع خونریزی می‌شود.
- آسیب به عروق خونی اطراف ریشه: رگ‌های خونی کوچکی در اطراف دندان قرار دارند. هنگام بیرون کشیدن دندان، این رگ‌ها پاره می‌شوند و خون از آن‌ها خارج می‌شود.
- نقش سیستم انعقاد بدن در توقف خونریزی: بدن برای توقف خونریزی به‌طور طبیعی لخته ایجاد می‌کند. اگر این فرآیند دچار اختلال شود، خونریزی ادامه پیدا می‌کند.
چه مدت خونریزی طبیعی است؟
خونریزی خفیف پس از کشیدن دندان معمولاً تا ۲ تا ۴ ساعت ادامه دارد. در این مدت، بزاق ممکن است کمی با خون مخلوط شود و ظاهر قرمز داشته باشد که جای نگرانی ندارد. تا ۲۴ ساعت اول، مشاهده‌ی مقدار کمی خون در بزاق طبیعی است. اما اگر خونریزی شدید باشد یا بعد از ۴ ساعت همچنان خون تازه خارج شود، باید سریعاً با دندانپزشک تماس گرفت.
روش‌های مؤثر برای جلوگیری از خونریزی بعد از کشیدن دندان
برای کنترل خونریزی بعد از کشیدن دندان، چند اقدام ساده اما بسیار مهم وجود دارد که می‌توان با رعایت آن‌ها از ایجاد مشکلات جدی جلوگیری کرد. این روش‌ها به لخته شدن خون، کاهش التهاب و محافظت از زخم کمک می‌کنند. در این بخش، مهم‌ترین این روش‌ها را توضیح می‌دهم.
گاز استریل را درست نگه دارید
قرار دادن گاز استریل روی محل دندان باعث ایجاد فشار و توقف خونریزی می‌شود. این گاز باید حداقل ۳۰ تا ۴۵ دقیقه با فشار ملایم در دهان نگه داشته شود. اگر خونریزی ادامه داشت، می‌توان گاز را تعویض کرد و دوباره استفاده نمود.
از تف کردن یا مکیدن بزاق پرهیز کنید
بعد از کشیدن دندان، لخته‌ای در محل زخم تشکیل می‌شود که نقش مهمی در توقف خون دارد. تف کردن یا مکیدن بزاق باعث جدا شدن این لخته و شروع دوباره خونریزی می‌شود. بهتر است بزاق را قورت دهید یا با آرامش دهان را باز نگه دارید.
سر را بالا نگه دارید و دراز نکشید
بالا نگه داشتن سر به کاهش فشار خون در ناحیه دندان کمک می‌کند. اگر بلافاصله پس از کشیدن دندان دراز بکشید، خون بیشتری به محل زخم می‌رسد و خونریزی تشدید می‌شود. بهتر است به حالت نشسته استراحت کنید و بالش اضافه زیر سر قرار دهید.
مصرف یخ یا کمپرس سرد روی گونه
گذاشتن کمپرس سرد روی گونه در ناحیه دندان کشیده شده، باعث انقباض رگ‌ها می‌شود. این کار به کاهش خونریزی و التهاب کمک می‌کند. می‌توانید هر ۱۵ دقیقه، کیسه یخ را با فاصله روی صورت قرار دهید و سپس بردارید.
از مصرف سیگار، نی و نوشیدنی‌های گرم پرهیز کنید
سیگار کشیدن و استفاده از نی، فشار داخل دهان را تغییر می‌دهند و ممکن است باعث جدا شدن لخته شوند. همچنین نوشیدنی‌های گرم، سرعت جریان خون را افزایش می‌دهند. بهتر است حداقل تا ۲۴ ساعت این موارد را کاملاً کنار بگذارید.
چند ساعت بعد از کشیدن دندان گاز استریل را برداریم؟
یکی از مهم‌ترین نکات در مراقبت های بعد از کشیدن دندان، زمان صحیح برداشتن گاز استریل است. اگر این کار را خیلی زود انجام دهید، ممکن است خونریزی دوباره شروع شود. برای پیشگیری از این اتفاق، رعایت نکات زیر ضروری است:
- حداقل ۳۰ تا ۴۵ دقیقه گاز را نگه دارید: در این مدت، گاز باید با فشار ملایم روی محل زخم قرار گیرد تا لخته خون شکل بگیرد و خونریزی متوقف شود.
- زودتر برداشتن گاز ممنوع است: اگر گاز را زود بردارید، لخته جدا می‌شود و دوباره خونریزی شروع می‌شود. این موضوع روند بهبود را به‌تعویق می‌اندازد.
- در صورت ادامه خونریزی، گاز را تعویض کنید: اگر پس از ۴۵ دقیقه خون هنوز قطع نشده بود، می‌توانید یک گاز استریل تازه را جایگزین کرده و دوباره فشار ملایمی وارد کنید.
چه غذاهایی بعد از کشیدن دندان بخوریم؟
در دوران نقاهت، تغذیه مناسب تأثیر زیادی در جلوگیری از خونریزی و تسریع روند ترمیم لثه دارد. انتخاب غذای درست یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت پس از این درمان است. در جدول زیر راهنمایی های کاربردی برای انتخاب صحیح غذا در این دوران را ارائه می دهیم:
| غذاهای مناسب | توضیح | غذاهای نامناسب | توضیح |
|---|---|---|---|
| سوپ ولرم | نرم، مغذی و بدون نیاز به جویدن زیاد | غذای داغ | گرما باعث تشدید خونریزی می‌شود |
| ماست | خنک، تسکین‌دهنده و حاوی پروبیوتیک | غذاهای تند و ادویه‌دار | ممکن است زخم را تحریک کنند |
| پوره سیب‌زمینی | بافت نرم و راحت برای بلعیدن | چیپس، آجیل یا خوراکی‌های سفت | ممکن است به زخم ضربه بزنند و لخته را جدا کنند |
| بستنی بدون مغز یا تکه‌های سفت | سرد و آرام‌بخش برای درد و التهاب | نوشیدنی‌های با نی | مکیدن نی باعث جدا شدن لخته خون می‌شود |
چه زمانی خونریزی نگران‌کننده است؟
اگر خونریزی بیش از ۴ تا ۵ ساعت ادامه پیدا کند یا خون تازه و روشن از محل دندان خارج شود، باید نگران شوید. همچنین، اگر خونریزی با درد شدید یا علائم دیگری مثل سرگیجه، ضعف یا تورم همراه باشد، احتمال وجود مشکل در انعقاد خون یا فشار خون بالا وجود دارد. در این شرایط، بهتر است سریعاً با دندانپزشک تماس بگیرید.
در صورت ادامه خونریزی چه کار کنیم؟
اگر با وجود رعایت مراقبت‌ها، خونریزی بعد از کشیدن دندان ادامه داشت، باید اقدامات سریع و مناسبی انجام دهید. بی‌توجهی به این وضعیت ممکن است منجر به عفونت یا نیاز به مداخلات پزشکی شود. در این شرایط موارد زیر را انجام دهید:
- تماس فوری با دندانپزشک یا مراجعه به اورژانس: اگر خونریزی شدید است و قطع نمی‌شود، بهترین کار دریافت کمک تخصصی است.
- استفاده از گاز استریل خیس شده با آب سرد: این کار به کاهش خونریزی و کمک به بسته شدن رگ‌ها کمک می‌کند. گاز باید با فشار ملایم روی محل قرار بگیرد.
- استفاده از چای سیاه سرد: چای سیاه حاوی تانن است که باعث انقباض عروق و توقف خونریزی می‌شود. یک گاز استریل را در چای سرد فرو کرده و روی زخم بگذارید.
- اجتناب از فعالیت شدید و صحبت زیاد: تحرک و فشار به فک، خونریزی را بیشتر می‌کند. چند ساعت استراحت آرام و بی‌حرکت در حالت نشسته بهترین انتخاب است.
- در برخی موارد نیاز به بخیه یا مداخلات پزشکی است: اگر زخم باز مانده یا رگ آسیب دیده باشد، پزشک ممکن است از بخیه برای کنترل خونریزی استفاده کند.
جمع‌بندی
خونریزی بعد از کشیدن دندان یک واکنش طبیعی بدن است که باید به‌درستی مدیریت شود. رعایت نکات ساده و دقیق در مراقبت های بعد از کشیدن دندان به جلوگیری از خونریزی و عفونت کمک می‌کند. اگر خونریزی شدید یا طولانی شد، سریعاً باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی پیشگیری شود. با انجام صحیح توصیه‌ها، می‌توانید دوران بهبودی راحت‌تر و بدون دردسر را تجربه کنید.